Tình cờ tôi đọc được quyển “Presenting Your Case: A Concise Guide for Medical Students” của Clifford D. Packer, dù nội dung hoàn toàn Mỹ, tôi thấy có nhiều thứ có thể áp dụng được ở Việt Nam. Do đó tôi lấy ý, xếp đặt lại và thêm bớt một ít kinh nghiệm từ bản thân để viết lại thành tập sách này. Bạn nào muốn xem nguyên bản tiếng Anh, thì xem tựa sách trên.
Có thể nói trong đời sinh viên y khoa, trình một ca bệnh án nói lên khả năng cao nhất, dễ thấy nhất của người đó. Thầy nhìn vào để đánh giá, bạn nhìn vào để học hay để…cười. Đến khi ra trường, đi làm, đứng lên trình một ca bệnh trong giao ban, phòng họp, hội trường, có người nói ai nấy đều lắng tai nghe, và có người nói ai cũng ngồi mà…ngáp.
Kỹ năng trình bệnh quan trọng như vậy, thế mà không có một giáo trình chính thức nào trong các trường y khoa, ngay cả bên Mỹ. Người ta nghĩ là thông qua thực hành lâm sàng ở bệnh viện, thực tập thường xuyên qua các ca bệnh cụ thể, thì người sinh viên sẽ được trui luyện và nắm được kỹ năng ấy. Thực tế cho thấy kỹ năng này không đồng đều. Trong bối cảnh “nội trú hành lang”, thực tập kỹ năng này càng tệ hại hơn.
Kỹ năng trình bệnh sao cho chính xác, mạch lạc, hấp dẫn là một thu thập đầy thử thách. Trước hết, mỗi thầy giảng muốn sinh viên trình bệnh theo cách của họ, mà họ có thể có nhiều cách khác nhau. Kế đến, ngay sự trình bệnh cũng có nhiều lối, trình bệnh bên giường bệnh khác với trong phòng cấp cứu, trên hội trường hay phòng họp, nội dung về một ca nhập viện khác với nội dung trong phiên trực, giao ban, chuyển viện, hay phòng khám ngoại chẩn, v.v. Thầy thì thích nghe cách trình bệnh mạch lạc và hấp dẫn, mà thường chỉ có ở một số học trò, do đó hay được chọn, rút cuộc khoảng cách người giỏi và người dở càng xa. Khi cơ hội trình bệnh ít đi, sinh viên càng thêm âu lo và càng lúng túng khi được gọi.
Tập sách không giải quyết được hết mọi vấn đề trong kỹ năng trình bệnh, nhất là khi không được cho cơ hội trình, như trong tình trạng quá tải sinh viên hiện nay tại các trường đại học y Việt Nam. Tuy nhiên nó gợi ý ra những gì cần thiết cho kỹ năng này như bước đầu thực tập
cho chính bản thân, rồi trong tư thế sẵn sàng, cờ tới tay thì phất.